Θέλω να επιχειρήσω να συνεχίσω τη σκέψη που ξεκίνησα σε προηγούμενο post για δημιουργία μιας επίσημης διανομής Linux για την Ελλάδα. Σίγουρα μια τέτοια διανομή δεν θα φτιαχτεί απ' το μηδέν, αλλά θα βασιστεί σε κάποια απ' τις ήδη γνωστές, που χρησιμοποιούμε όλοι στους υπολογιστές μας. Θα προσπαθήσω λοιπόν να εξετάσω ψύχραιμα τα χαρακτηριστικά των γνωστών διανομών ώστε να δούμε ποια τελικά είναι η πιο κατάλληλη για ένα τέτοιο εγχείρημα.
Καταρχήν θα αποκλείσω διανομές όπως το Gentoo, το Arch ή το Slackware (παρόλο που τους έχω μεγάλη συμπάθεια), λόγω του μεγάλου διαχειριστικού φόρτου που έχουν. Τις θεωρώ εξαιρετικές διανομές για πειραματισμό, και θα συνιστούσα κυρίως σε φοιτητές να τις δοκιμάσουν σε κάποιο partition του υπολογιστή τους, αλλά για το σκοπό που συζητάμε μάλλον δεν προσφέρονται.
Θα ήθελα να επικεντρωθώ στις 3 πιο δημοφιλείς διανομές, προσπαθώντας να σκιαγραφήσω τα υπέρ και τα κατά τους. Γνωρίζοντας πως πιθανόν να είστε οπαδός ή φίλος κάποιας απ' αυτές, θα συνιστούσα να διαβάζεται τα παρακάτω έχοντας πάντα υπόψη σας τον τίτλο αυτού του άρθρου. Τα στοιχεία που θεωρώ σημαντικά σε ποια διανομή είναι οι τεχνικές δυνατότητες που προσφέρει, ειδικά στο κομμάτι της παραμετροποίησης, η γενικότερη σχέση της με την κοινότητα ΕΛ/ΛΑΚ και φυσικά η ύπαρξη μιας σημαντικής και ενεργής (ελληνικής) κοινότητας.
Debian: Είναι απ' τις πιο παλιές διανομές, αναπτύσσεται από μια μεγάλη κοινότητα developers (χωρίς φυσικά να λείπει και το sponshorship από μεγάλες εταιρείες) και το σημαντικότερο χαρακτηριστικό της είναι η σταθερότητα. Δεν είναι τυχαίο πως για πολλούς χρήστες του Debian, είναι μια διανομή που προορίζεται περισσότερο για servers παρά για desktop, γεγονός που καθρεφτίζεται και στην έλλειψη κάποιων desktop “αυτοματισμών” που σε άλλες διανομές είναι αυτονόητοι. Έχει όμως ακόμα ένα μεγάλο μειονέκτημα. Η ανάπτυξη της διανομής γίνεται με πάρα πολύ αργό ρυθμό. Πάρα πολλές εφαρμογές βρίσκονται αρκετά πίσω σε εκδόσεις απ' την τρέχουσα έκδοση που θα βρούμε σε άλλες διανομές. Σίγουρα στα desktop μιας δημόσιας υπηρεσίας δεν παίζει σημαντικό ρόλο αν ο Firefox είναι στην τελευταία έκδοση, αλλά εκεί που έχει πραγματικά σημασία είναι στον πυρήνα (kernel). Συνήθως είναι 2 με 3 εκδόσεις πιο πίσω από άλλες διανομές, που πρακτικά σημαίνει λιγότερες υποστηριζόμενες συσκευές. Αρκετά σημαντικό για τις ανάγκες του Δημοσίου.
Ubuntu: Είναι η διανομή με τους περισσότερους χρήστες παγκοσμίως, αναπτύσσεται απ' την Canonical και το χαρακτηριστικό που την έκανε πιο γνωστή ήταν η φιλικότητα της. Γράφω “ήταν” γιατί πλέον η διαφορά δεν είναι τόσο μεγάλη με άλλες διανομές (ακόμα και συγκριτικά με το Debian). Δυστυχώς όμως το μοντέλο ανάπτυξης του Ubuntu έχει αρκετά μειονεκτήματα. Καταρχήν δεν είναι βιώσιμο. Η εταιρεία που το αναπτύσσει δεν έχει καταφέρει ακόμα να βγάλει κέρδη απ' το Ubuntu, γεγονός που από μόνο του καθιστά αμφίβολη ακόμα και την ύπαρξη της διανομής σε μερικά χρόνια. Η κοινότητα του Ubuntu παγκοσμίως δεν φημίζεται για την ενεργητικότητα της. Και ο λόγος είναι κυρίως πως οι περισσότεροι φίλοι του Ubuntu είναι χρήστες και όχι contributors. Εδώ έχουν παίξει ρόλο και κάποιες κινήσεις της Canonical, οι οποίες έχουν τύχει αρκετών επικρίσεων. Καταρχήν όποιος θέλει να δώσει στο Ubuntu έστω και την παραμικρή βελτίωση κώδικα θα πρέπει να υπογράψει μια συμφωνία με την Canonical με βάση την οποία αποποιείται το copyright στον κώδικα του. Αυτή είναι μια πρακτική που αποθαρρύνει αρκετούς developers να συνεισφέρουν στο Ubuntu και έχει δημιουργήσει αρκετές τριβές με την κοινότητα ΕΛ/ΛΑΚ. Είναι η ίδια εσφαλμένη πολιτική που ακολουθεί και η Oracle, γεγονός που συνέβαλε στο fork του LibreOffice. Ένα δεύτερο στοιχείο είναι η προσθήκη κλειστού λογισμικού στα επίσημα repositories (πχ. Skype) και η δυνατότητα αγοράς (!) κλειστού λογισμικού μέσα απ' το Software Center που θα προστεθεί στις επόμενες εκδόσεις. Αυτό έχει οδηγήσει αρκετούς επικριτές της Canonical, μεταξύ αυτών και το Free Software Foundation, να χαρακτηρίσουν το Ubuntu Open-Core και όχι Open-Source.
Fedora: Είναι μια διανομή που αναπτύσσεται, όπως και το Debian, από μια μεγάλη κοινότητα. Η μεγαλύτερη διαφορά στο μοντέλο ανάπτυξης του Fedora έχει να κάνει με την επίσημη σχέση sponsorship που έχει με τη RedHat, ένα μοντέλο που έχει αποδειχτεί βιώσιμο. Είναι ίσως η διανομή με τους περισσότερους non-technical contributors (πχ. Ambassadors, Designers) γεγονός που έχει συμβάλει στη δημιουργία μιας ενεργής κοινότητας, με μεγάλη παρουσία και στην Ελλάδα (κάτι που το θεωρώ εξαιρετικά σημαντικό για τον σκοπό που συζητάμε). Σε τεχνικό επίπεδο είναι απ’ τις διανομές με τον πιο γρήγορο ρυθμό υιοθέτησης νέων τεχνολογιών. Είναι χαρακτηριστικό πως είναι η πρώτη διανομή με Gnome 3, με 3D support με ανοιχτούς drivers για τις κάρτες γραφικών και το πρώτο λειτουργικό σύστημα (όχι απλώς διανομή) που έχει Global Colour Managment.
Αν και νομίζω πως είναι αρκετά σαφές προς πια διανομή συγκλίνω και θεωρώ ιδανική για χρήση σε Desktop υπολογιστές του Δημοσίου, θα παραμείνω απλώς στις παραπάνω συνοπτικές αναλύσεις. Σε επόμενο post ίσως μπούμε σε πιο τεχνικά μονοπάτια.